5,9. จฺยตฺเถ

กตฺตุโต อภูตตพฺภาเว อาโย โหติ พหุลํฯ ภุโสติ ปฐมนฺตโต อภุโส ภุโส ภวตีติ ภุสายติ, ภุสายนฺติ อิจฺจาทิฯ ‘‘วิจฺฉาภิกฺขญฺเญสุ ทฺเว’’ติ อาภิกฺขญฺญตฺเถ ทฺวิตฺเต อปฏปฏา ปฏปฏา ภวตีติ อาเย ปฏปฏายติ, ปฏปฏายนฺติ+จฺจาทิฯ อโลหิโต โลหิโต ภวติ โลหิตายติฯ

5,10. สทฺทาทีนิ กโรติ

สทฺทาทีหิ ทุติยนฺเตหิ กโรตีติ อสฺมิํ อตฺเถ อาโย โหติฯ สทฺทํ กโรติ สทฺทายติฯ เอวํ เวรายติ, กลหายติ, ธูปายติ+จฺจาทิฯ

5,11. นโมตฺว+สฺโส

นโมอิจฺจสฺมา กโรตีติ อสฺมิํ อตฺเถ อสฺโส โหติฯ นโม กโรตีติ อสฺมิํ อตฺเถ อสฺสปจฺจเย ตฺยาทโย โหนฺติ, ตถาคตํ นมสฺสติ, นมสฺสนฺติ อิจฺจาทิฯ

5,12. ธาตฺวตฺเถ นามสฺมิ

นามสฺมา ธาตฺวตฺเถ พหุล+มิ โหติฯ หตฺถินา อติกฺกมตีติ อิปจฺจเย ลวิกรณ+เอการ+อยาเทเสสุ กเตสุ อติหตฺถยติฯ เอวํ วีณาย อุปคายติ อุปวีณายติ, วินยํ ทฬฺหํ กโรติ ทฬฺหยติ, วิสุทฺธา โหติ รตฺติ วิสุทฺธายติ, กุสลํ ปุจฺฉติ กุสลายติ+จฺจาทิฯ

5,13. สจฺจาทีหา+ปิ

สจฺจาทีหิ ธาตฺวตฺเถ อาปิ โหติฯ สจฺจ+มาจิกฺขตีติ อาปิมฺหิ ตฺยาทิปจฺจเย ‘‘ณิ+ณาปฺยา+ทีหิ วา’’ติ ลวิกรณ+เอ+อยาเทสาฯ สจฺจาปยติ, สจฺจาเปติ อิจฺจาทิฯ อตฺถ+มาจิกฺขติ อตฺถาปยติฯ เอวํ เวทาปยติฯ สุกฺขํ กโรตีติ สุกฺขาปยติ สุกฺขาเปติ อิจฺจาทิฯ

5,16. ปโยชกพฺยาปาเร ณาปิ จ

กตฺตารํ โย ปโยเชติ, ตสฺส พฺยาปาเร กฺริยตฺถา ณิ+ณาปี โหนฺติ พหุลํฯ

ณิปจฺจโย อุวณฺณนฺตา, อาโต ณาเปว โหติ+ห;

ทฺเว ทฺเว+โก โหติ วา เสเส, พหุลํตฺยนุวุตฺติยาฯ

อกมฺมกาปิ โหนฺเตว, ณิ+ณาปฺยนฺตา สกมฺมกา;

สกมฺมกา ทฺวิกมฺมา+สฺสุ, ทฺวิกมฺมา จ ติกมฺมกาฯ

ตสฺมา กตฺตริ กมฺเม จ, ณิ+ณาปีนํ ตุ สมฺภโว;

น ภาเว สุทฺธกตฺตา ตุ, กมฺมํ โหติ ปโยชเกฯ

นยาทีนํ ปธานญฺจ, อปธานํ ทุหาทินํ;

สุทฺธกตฺตา ณิ+ณาปีสุ, กมฺม+มกฺขฺยาต โคจรํฯ

ภวิตุํ ปโยชยตีติ อตฺเถ อิมินา ณิปฺปจฺจโยฯ ณกาโร ณานุพนฺธการิยตฺโถฯ ‘‘ยุวณฺณาน+เม+โอ ปจฺจเย’’ติ โอกาเร ‘‘อายา+วา ณานุพนฺเธ’’ติ ณานุพนฺเธ อาวาเทโสฯ ตฺยาทิมฺหิ ‘‘ณิ+ณาปฺยา+ปีหิ วา’’ติ ลวิกรเณ เอกาเร ‘‘เอโอน+มยวา สเร’’ติ อยาเทโสฯ